«Ο εκπαιδευτικός μόνος στην τάξη: Πόσο ακόμα θα μένουμε με σταυρωμένα χέρια;»

 



Στα σχολεία μας επαναλαμβάνεται ένα γνώριμο σενάριο: νέοι και παλαιότεροι εκπαιδευτικοί ρίχνονται σε τάξεις χωρίς πραγματική υποστήριξη, χωρίς εργαλεία, με μόνο εφόδιο μερικές γενικές οδηγίες και την προσωπική τους υπομονή. Η κατάσταση γρήγορα ξεφεύγει, αφήνοντας πίσω απογοήτευση, άγχος και τάξεις που χάνουν το νόημα της μάθησης. Το ερώτημα είναι ένα: μέχρι πότε θα παρακολουθούμε αυτή την πραγματικότητα χωρίς να κάνουμε κάτι;

Στην ελληνική εκπαίδευση υπάρχει μια σιωπηλή πραγματικότητα που όλοι γνωρίζουμε, αλλά λίγοι τολμούν να μιλήσουν ανοιχτά: οι εκπαιδευτικοί συχνά αφήνονται μόνοι τους μέσα στις τάξεις, χωρίς ουσιαστική προετοιμασία, χωρίς ξεκάθαρο παιδαγωγικό πλαίσιο και χωρίς στήριξη από τις διευθύνσεις.

Οι πρώτες εβδομάδες μιας σχολικής χρονιάς φέρνουν πάντα την ελπίδα. Ο εκπαιδευτικός προσπαθεί να αντέξει, να κρατήσει μια ισορροπία, να κερδίσει το σεβασμό. Όμως πολύ σύντομα, οι μαθητές αντιλαμβάνονται την έλλειψη δομημένης πορείας και σταθερών αξιών μέσα στη διδασκαλία. Το αποτέλεσμα είναι προβλέψιμο: η πειθαρχία χαλαρώνει, οι «δυνατές φωνές» της τάξης επιβάλλονται, το ενδιαφέρον για το μάθημα μειώνεται.

Σε επίπεδο σχολείου, η εικόνα γίνεται ακόμη πιο ανησυχητική. Οι διευθύνσεις, αντί να σταθούν δίπλα στους εκπαιδευτικούς με σχέδιο, εργαλεία και συνοδεία, καταφεύγουν συχνά σε τυπικές συμβουλές ή σε λύσεις «τιμωριών και αποβολών». Έτσι η ευθύνη μεταφέρεται εξ ολοκλήρου στον εκπαιδευτικό, που σιγά-σιγά απομονώνεται.

Η εκπαιδευτική κοινότητα, αντί να λειτουργεί ως χώρος ανταλλαγής και υποστήριξης, σιωπά. Οι συνάδελφοι βλέπουν, γνωρίζουν, αλλά συχνά σηκώνουν τα χέρια ψηλά. Εδραιώνεται η λανθασμένη πεποίθηση ότι «ο καθένας είναι μόνος του στην τάξη». Και όμως, αυτή η μοναξιά δεν είναι φυσιολογική· είναι το αποτέλεσμα μιας χρόνιας απουσίας συλλογικής παιδαγωγικής στρατηγικής.

Ο εκπαιδευτικός που μπαίνει σε μια τέτοια τάξη ζει καθημερινά με άγχος, αβεβαιότητα και συχνά νιώθει ότι αποτυγχάνει. Η ψυχική του υγεία επιβαρύνεται, η εικόνα του απέναντι στους μαθητές και στους συναδέλφους τσαλακώνεται, και η εργασία του γίνεται πηγή εξουθένωσης αντί δημιουργίας. Αυτό δεν είναι απλώς ένα προσωπικό πρόβλημα· είναι κίνδυνος για το ίδιο το έργο της εκπαίδευσης.

Δεν μπορούμε πια να μένουμε με «σταυρωμένα χέρια». Η στήριξη του εκπαιδευτικού μέσα στην τάξη πρέπει να γίνει πρώτη προτεραιότητα: οργανωμένα προγράμματα επιμόρφωσης, συστηματική συνοδεία από τις διευθύνσεις, ομάδες αναστοχασμού και συνεργασίας μεταξύ συναδέλφων. Το σχολείο δεν μπορεί να αφήνει τον δάσκαλο μόνο, γιατί τότε αφήνει και τους μαθητές χωρίς προσανατολισμό.

Αν θέλουμε να μιλάμε για ποιοτική εκπαίδευση, πρέπει να ξεκινήσουμε από το αυτονόητο: κανένας εκπαιδευτικός δεν πρέπει να αισθάνεται μόνος στην τάξη.

✦
Θωμάς Μαμνιόγλου
Θεολόγος

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Όταν ο Λόγος «γεννιέται» μέσα μας: η τέχνη της αλλαγής κατά τον Άγιο Μάξιμο

Εικόνα
  Πώς ο Άγιος Μάξιμος ο Ὁμολογητής χαρτογραφεί μια παιδεία που θεραπεύει την προαίρεση, μεταμορφώνει τις συμπεριφορές και οικοδομεί κοινότητα. Το νέο μου δοκίμιο πάνω στον Άγιο Μάξιμο τον Ὁμολογητή προτείνει μια παιδαγωγική που δεν στοχεύει σε εξωτερική συμμόρφωση, αλλά σε αληθινή μεταμόρφωση της προαιρέσεως. Με οδηγούς την πράξη (άσκηση), τη μυσταγωγία (εκκλησιαστική εμπειρία) και την κοινωνική ευθύνη, ο Μάξιμος χαράζει μια διαδρομή από τις λανθασμένες επιλογές στην εν Χριστώ ωριμότητα. Η γνώση γίνεται βίωμα, η δοκιμή σχολείο αρετής, η κοινότητα εργαστήρι ελευθερίας. Αν σε απασχολεί πώς η θεολογία γίνεται πρακτική παιδαγωγία που αλλάζει στάσεις και συμπεριφορές, αυτό το κείμενο είναι για σένα: καθαρό, εφαρμοσμένο, ελπιδοφόρο. 5 λόγοι να το διαβάσεις  Μαθαίνεις πού «δουλεύει» η αλλαγή: στο γνωμικό θέλημα & την προαίρεση. Βλέπεις πώς η μυσταγωγία μετατρέπει γνώση σε ήθος. Μετατρέπεις τη δοκιμή σε υπομονή που οικοδομεί χαρακτήρα. Παίρνεις πρακτικά βήματα για σχο...
Read more »

Μεταμορφώνονται οι άνθρωποι; Ή απλώς μαθαίνουν να κρύβονται καλύτερα;

Εικόνα
  Μεταμορφώνονται οι άνθρωποι; Ή απλώς μαθαίνουν να κρύβονται καλύτερα; Της Μεταμορφώσεως σήμερα. Κι ενώ η γιορτή αυτή παραπέμπει στο φως, στην αλήθεια, στη φανέρωση του Θεϊκού μέσα στον κόσμο, δεν μπορώ να μη σταθώ στο ερώτημα που επιστρέφει ξανά και ξανά στην παιδαγωγική και την ανθρώπινη εμπειρία: Αλλάζουν οι άνθρωποι; Ή απλώς φορούν νέες μάσκες; Και αν αλλάζουν… πώς αλλάζουν; Ως εκπαιδευτικός, κάθε πρωί που περνώ την πόρτα της τάξης, κουβαλώ την ελπίδα ότι οι μαθητές μπορούν να αλλάξουν. Όχι μόνο να μάθουν την ύλη, αλλά να μεταμορφωθούν εσωτερικά: να γίνουν περισσότερο ευγενικοί, συμπονετικοί, υπεύθυνοι, αληθινοί. Και μαζί τους — αν το επιτρέψω στον εαυτό μου — να αλλάξω κι εγώ. Δεν είναι όμως μια εύκολη διαδικασία. Δεν γίνεται με νουθεσίες ή ηθικά μαθήματα. Η πραγματική αλλαγή δεν είναι εξαναγκασμός , αλλά αποκάλυψη — όπως στο Θαβώρ. Δεν είναι μια εντολή να γίνεις "καλύτερος", αλλά μια σχέση που σε αποκαλύπτει στον εαυτό σου. Που σου δείχνει όχι τι "πρέπει...
Read more »

"Όταν το Σχολικό Κλίμα «Καίει» τον Εκπαιδευτικό – και πώς να ΜΗΝ καείς μαζί του"

Εικόνα
  Όταν το Σχολικό Κλίμα «Καίει» τον Εκπαιδευτικό – και πώς να ΜΗΝ καείς μαζί του Στο σημερινό εκπαιδευτικό περιβάλλον, ο ρόλος του εκπαιδευτικού δεν περιορίζεται στην απλή μετάδοση γνώσεων. Η καθημερινότητά του είναι ένα πολυεπίπεδο πεδίο, όπου η παιδαγωγική, η ψυχολογία, η διαχείριση σχέσεων και η προσωπική αντοχή συνυπάρχουν — και συχνά συγκρούονται. Το σχολικό κλίμα, δηλαδή το σύνολο των σχέσεων, αξιών και πρακτικών που επικρατούν σε μια σχολική μονάδα, μπορεί να γίνει είτε πηγή έμπνευσης είτε πηγή φθοράς. 1. Οι Κίνδυνοι για τον Εκπαιδευτικό Η εργασία σε ένα σχολείο χωρίς σταθερή παιδαγωγική κουλτούρα, χωρίς κοινό όραμα και χωρίς στήριξη από τη διεύθυνση ή τους συναδέλφους, μπορεί να εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους: Επαγγελματική Απομόνωση : Ο εκπαιδευτικός νιώθει ότι εργάζεται «μόνος του», χωρίς κοινό πλαίσιο αναφοράς. Συναισθηματική Φθορά (Burnout) : Η συνεχής προσπάθεια να «κρατηθεί η τάξη» ή να «βελτιωθεί το κλίμα» χωρίς υποστήριξη, εξαντλεί. Σύγκρουση Αξιών : Όταν...
Read more »