Η ανεστραμμένη τάξη: ένας άλλος τρόπος να είσαι μαζί τους

 




Η ανεστραμμένη τάξη: ένας άλλος τρόπος να είσαι μαζί τους

του Θωμά Μαμνιόγλου, Θεολόγου

Υπάρχουν ημέρες που αναρωτιέμαι: τι κάνω εδώ; με ακούει κανείς; γιατί δεν τους αγγίζει αυτό που λέω; Αν είσαι εκπαιδευτικός, σίγουρα έχεις βρεθεί σε αυτή την υπαρξιακή αμηχανία.

Και τότε αναζητάς εργαλεία. Όχι τεχνάσματα. Δρόμους. Που να ξανανοίγουν τη σχέση με τα παιδιά. Να δημιουργούν ουσία στο μάθημα. Να μετακινούν και εσένα και εκείνα. Η ανεστραμμένη τάξη είναι ένας από αυτούς.

Τι είναι και τι υπόσχεται

Στην ουσία της, η ανεστραμμένη τάξη (flipped classroom) προτείνει μια αλλαγή ρόλου:

  • Η μεταφορά της βασικής γνώσης (π.χ. ένα βίντεο, ένα άρθρο, μια αφήγηση) γίνεται στο σπίτι.

  • Στην τάξη, δεν γίνεται «παράδοση», αλλά ενεργή εφαρμογή, συζήτηση, βιωματικές δραστηριότητες.

Το μοντέλο αυτό αξιοποιεί το χρόνο μέσα στην τάξη για ουσιαστική μάθηση, για εμβάθυνση, συνεργασία, δημιουργία. Δεν αντικαθιστά τον δάσκαλο – τον απελευθερώνει από τον ρόλο του εκφωνητή και του επιτρέπει να γίνει συνοδοιπόρος.

Πώς μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητά μας στο Γυμνάσιο ή το Λύκειο

Για τους μαθητές 13–16 ετών, που ζουν σε έναν κόσμο εικόνας, ταχύτητας και άμεσης ανταπόκρισης, η παραδοσιακή «μονόλογη» τάξη δύσκολα συγκινεί.
Η ανεστραμμένη τάξη:

  • Δίνει λόγο στους μαθητές. Τους ζητά να προετοιμαστούν και να συμμετέχουν.

  • Χτίζει αυτονομία και υπευθυνότητα.

  • Απελευθερώνει τον εκπαιδευτικό από το άγχος της κάλυψης της ύλης μόνο με διάλεξη.

Μια τάξη που δεν είναι απλώς διδασκαλία, αλλά κοινότητα που μαθαίνει.

Στο μάθημα των Θρησκευτικών

Αν είσαι θεολόγος, όπως εγώ, θα αναγνωρίσεις πόσο ταιριάζει αυτή η προσέγγιση στη φύση του μαθήματός μας:

    Θέμα: «Η έννοια του πλησίον στην Καινή Διαθήκη»
1. Αποστέλλεις στους μαθητές, μέσω Teams, ένα βίντεο για τον Καλό Σαμαρείτη.
2. Μαζί με ένα ερώτημα: «Σε ποιον ρόλο είδες τον εαυτό σου;»
3. Στην τάξη, οργανώνεις θεατρικό παιχνίδι ρόλων και συζήτηση για το πώς η παραβολή συναντά το σήμερα.
4. Οι μαθητές καταθέτουν προσωπικές εμπειρίες και απόψεις, ενώ η ενότητα ολοκληρώνεται με μικρές ομάδες που φτιάχνουν ένα κόμικ ή podcast.

Εκεί, συμβαίνει το «θαύμα»: το μάθημα γίνεται χώρος ψυχής.

Με τα ψηφιακά εργαλεία του Microsoft 365

Η εφαρμογή της ανεστραμμένης τάξης γίνεται πρακτική και εύκολη με την πλατφόρμα που ήδη χρησιμοποιούμε:

Teams: δημιουργία καναλιών, αποστολή υλικού, κουβέντα πριν τη συνάντηση
Stream / PowerPoint με αφήγηση: βίντεο σύντομων παρουσιάσεων
Forms: για ερωτήσεις κατανόησης ή προσωπικές απαντήσεις
OneNote: κοινόχρηστο «τετράδιο» μαθητή
Planner ή ToDo: οργάνωση εργασιών και χρονοδιαγράμματος

Αν νιώθεις φόβο ή δισταγμό…

Σε καταλαβαίνω. Είναι ανθρώπινο να φοβάσαι την αλλαγή. Να σκέφτεσαι την ύλη, τις εξετάσεις, τα «πρέπει».
Όμως…

Αν δεν μας ακούνε όταν μιλάμε, ίσως πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο – όχι το μήνυμα.

Η ανεστραμμένη τάξη δεν καταργεί την προσπάθεια. Την μετατοπίζει: από το να μιλάμε σε ακροατές, στο να δουλεύουμε με πρόσωπα.
Η σχέση με τον μαθητή είναι αυτό που τελικά δίνει καρπούς. Και αυτή η μέθοδος μάς το επιτρέπει.

Κλείνοντας

Η ανεστραμμένη τάξη δεν είναι «κόλπο». Είναι στάση.
Είναι μια πράξη πίστης: ότι ο μαθητής δεν είναι δοχείο να γεμίσει, αλλά κερί να ανάψει.
Και εσύ, δεν είσαι απλώς μεταδότης γνώσης, αλλά φορέας σχέσης και ζωής.

Αν σου λείπει η χαρά της τάξης, τόλμησέ το.
Θα σε βοηθήσει να δεις ξανά γιατί ξεκίνησες αυτόν τον δρόμο.

    Θωμάς Μαμνιόγλου
Θεολόγος

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Μεταμορφώνονται οι άνθρωποι; Ή απλώς μαθαίνουν να κρύβονται καλύτερα;

Εικόνα
  Μεταμορφώνονται οι άνθρωποι; Ή απλώς μαθαίνουν να κρύβονται καλύτερα; Της Μεταμορφώσεως σήμερα. Κι ενώ η γιορτή αυτή παραπέμπει στο φως, στην αλήθεια, στη φανέρωση του Θεϊκού μέσα στον κόσμο, δεν μπορώ να μη σταθώ στο ερώτημα που επιστρέφει ξανά και ξανά στην παιδαγωγική και την ανθρώπινη εμπειρία: Αλλάζουν οι άνθρωποι; Ή απλώς φορούν νέες μάσκες; Και αν αλλάζουν… πώς αλλάζουν; Ως εκπαιδευτικός, κάθε πρωί που περνώ την πόρτα της τάξης, κουβαλώ την ελπίδα ότι οι μαθητές μπορούν να αλλάξουν. Όχι μόνο να μάθουν την ύλη, αλλά να μεταμορφωθούν εσωτερικά: να γίνουν περισσότερο ευγενικοί, συμπονετικοί, υπεύθυνοι, αληθινοί. Και μαζί τους — αν το επιτρέψω στον εαυτό μου — να αλλάξω κι εγώ. Δεν είναι όμως μια εύκολη διαδικασία. Δεν γίνεται με νουθεσίες ή ηθικά μαθήματα. Η πραγματική αλλαγή δεν είναι εξαναγκασμός , αλλά αποκάλυψη — όπως στο Θαβώρ. Δεν είναι μια εντολή να γίνεις "καλύτερος", αλλά μια σχέση που σε αποκαλύπτει στον εαυτό σου. Που σου δείχνει όχι τι "πρέπει...
Read more »

«Τι κάνω εγώ εδώ μέσα;» – Η Πολλαπλή Νοημοσύνη ως πυξίδα νοήματος και διεξόδου στο σχολείο

Εικόνα
«Τι κάνω εγώ εδώ μέσα;» – Η Πολλαπλή Νοημοσύνη ως πυξίδα νοήματος και διεξόδου στο σχολείο Σε όλους μας έχει τύχει. Να καθόμαστε στο γραφείο μας ή μπροστά στην τάξη και να σκεφτόμαστε: «Τι κάνω εγώ εδώ; Ποιοι είναι αυτοί απέναντί μου; Τους αφορά ό,τι λέω; Έχει νόημα όλο αυτό;» Η διδασκαλία δεν είναι απλώς μεταβίβαση γνώσεων. Είναι σχέση , συνάντηση , νόημα . Κι όμως, συχνά βρισκόμαστε μπροστά σε μαθητές που αδιαφορούν, αντιστέκονται ή μοιάζουν να μην «πιάνουν σήμα». Εκεί είναι που η θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης (Multiple Intelligences) του Howard Gardner μπορεί να μας ανοίξει παράθυρο. Ή μάλλον… πόρτες – πολλές και διαφορετικές.  Ποια είναι η καρδιά της θεωρίας; Ο Gardner υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει μία μόνο νοημοσύνη , η γλωσσική ή η λογικο-μαθηματική που μετρά ένα τεστ IQ. Υπάρχουν τουλάχιστον οκτώ μορφές νοημοσύνης , οι οποίες καθορίζουν πώς καταλαβαίνει, εκφράζεται και μαθαίνει κάθε άνθρωπος: Γλωσσική (λέξεις), Λογικο-μαθηματική (σχέσεις, αφηρημένη σκέψη), Χ...
Read more »